Thúc đẩy quản trị minh bạch và có sự tham gia

Công bố Chỉ số công khai ngân sách Bộ và cơ quan Trung ương (MOBI) 2021 – Đã có sự cải thiện so với MOBI 2020

18/10/2022

Sáng nay, tại Hà Nội, Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) – thành viên của Liên minh Minh bạch Ngân sách (BTAP) đã tổ chức sự kiện Công bố Chỉ số công khai ngân sách Bộ và cơ quan Trung ương (MOBI) 2021. Ông Thành nhận định: với chỉ số công khai ngân sách tỉnh POBI, chúng tôi ghi nhận sự cải thiện rõ rệt qua từng năm. Tuy nhiên với MOBI, ấn tượng chung của tôi là chỉ số này thấp và rất thấp suốt cả 4 năm thực hiện khảo sát qua. Điều đó cho thấy các cơ quan trung ương sử dụng ngân sách nhà nước vẫn chưa thực sự tuân thủ pháp luật về công khai minh bạch, mức độ công khai ngân sách của các Bộ, cơ quan Trung ương đã có sự cải thiện so với MOBI 2020.

Mặc dù kết quả khảo sát MOBI 2021 cho thấy, mức độ công khai ngân sách của các Bộ, cơ quan Trung ương đã có sự cải thiện so với MOBI 2020. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều đơn vị chưa công khai và công khai đầy đủ, thể hiện các đơn vị vẫn chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định của Luật NSNN năm 2015, Thông tư 61/2017/TT-BTC và Thông tư 90/2018/TT-BTC. Điểm số trung bình MOBI 2021 là 30,9 điểm , tăng 9,26 điểm so với MOBI 2020. Trong xếp hạng MOBI 2020, Bộ Tài chính vẫn là đơn vị có thứ hạng cao nhất với 76,16 điểm quy đổi, và là đơn vị duy nhất xếp hạng công khai ở mức ĐẦY ĐỦ. Xếp thứ hai là Đài Truyền hình Việt Nam với 72,09 điểm và ở vị trí thứ ba là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam với 59,09 điểm. Ông Dũng phát biểu: “Tại sao số lượng tài liệu về dự toán lại nhiều hơn quyết toán? Phải chăng là do dự toán chỉ mang tính dự báo, còn quyết toán thì phản ánh rõ chất lượng sử dụng ngân sách của từng cơ quan, nên các cơ quan còn quan ngại, tránh né.”

Ông Nguyễn Quang Thương khai mạc buổi lễ “Hy vọng trong báo cáo MOBI năm sau sẽ thấy được sự cải thiện mạnh mẽ, các đơn vị sử dụng ngân sách tăng cường công khai minh bạch, tuân thủ tốt Luật Ngân sách”

Về tính sẵn có: Kết quả khảo sát cho thấy các Bộ, cơ quan Trung ương công khai chưa đầy đủ các tài liệu ngân sách theo quy định. Có 30 cơ quan, tổ chức trên tổng số 44 cơ quan trong kỳ khảo sát MOBI 2021 công khai ít nhất 1 tài liệu ngân sách (chiếm 68,2%), tăng 3 đơn vị so với kỳ khảo sát 2020. Tuy nhiên, vẫn còn 14 Bộ, cơ quan Trung ương không công khai bất kỳ một tài liệu nào tại thời điểm khảo sát (tương đương với 31,8%).

“Từ thực trạng đưa ra, chúng ta phải quay lại để tìm hiểu nguyên nhân cụ thể hơn, tại sao mức độ công khai lại thấp như vậy và yếu tố nào có thể cải thiện để đưa ra giải pháp phù hợp” – Ông Tân phát biểu. Về tính kịp thời: Nhìn chung có sự cải thiện nhẹ nhưng không đáng kể, các Bộ, cơ quan Trung ương chưa công khai kịp thời các tài liệu ngân sách theo quy định. Trong số 23 đơn vị có công bố tài liệu về Dự toán ngân sách năm 2022, chỉ có 7 đơn vị công bố đúng thời hạn theo quy định là trong vòng 15 ngày kể từ ngày 31/12/2020. Đối với tài liệu về Quyết toán ngân sách năm 2020, có 12 trên tổng số 20 đơn vị có công khai thông tin công bố đúng thời hạn theo quy định. Các tài liệu còn lại gồm Báo cáo tình hình thực hiện ngân sách đơn vị quý 1, 6 tháng, 9 tháng và cả năm 2021 chỉ được công khai đúng hạn bởi lần lượt 6, 7 và 7 đơn vị. Không có đơn vị nào công khai đúng hạn báo cáo tình hình thực hiện ngân sách cả năm 2021.

Về tính thuận tiện: Có 33 trên tổng số 44 đơn vị có điểm về tính thuận tiện (tương đương với 75%), tăng 1 đơn vị so với khảo sát MOBI 2020. Định dạng của các tài liệu ngân sách được công khai trên cổng thông tin điện tử/trang thông tin điện tử của đơn vị chủ yếu dưới dạng pdf hoặc scan ảnh do vậy còn hạn chế cho người dân đọc và sử dụng thông tin ngân sách từ các định dạng tài liệu này. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ và Ủy ban Dân tộc là những đơn vị công khai các tài liệu có định dạng thuận tiện nhất (file excel), dễ dàng trong việc tiếp cận và sử dụng tài liệu.

Về tính đầy đủ: Kết quả khảo sát MOBI 2021 cho thấy, các tài liệu ngân sách được công khai chưa đầy đủ nội dung tại Thông tư 90/2018/TT-BTC, còn thiếu báo cáo thuyết minh hoặc không đầy đủ nội dung của các bảng biểu. Bà Hương đóng góp ý kiến: “Lần đầu tiên MOBI được thực hiện vào năm 2018 ghi nhận gần như không có cơ quan nào công bố tương đối đầy đủ tài liệu ngân sách. Tới nay đã 4 năm, chúng tôi ghi nhận sự cải thiện về số lượng cơ quan công khai ngân sách, nhưng kết quả còn thấp, và cách xa điểm chỉ số POBI. Điều này cho thấy chính quyền cấp tỉnh dường như đang làm tốt hơn cấp trung ương trong công tác công khai ngân sách.”Trong số 30 đơn vị có công khai ít nhất một trong sáu tài liệu ngân sách, Bộ Tài chính, Đài Truyền hình Việt Nam và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam là những đơn vị dẫn đầu về tính đầy đủ của các tài liệu ngân sách. Trong đó, Bộ Tài chính đứng đầu với 53,49 điểm quy đổi về tính đầy đủ.

Ông Vũ Sỹ Cường công bố kết quả Chỉ số công khai ngân sách Bộ và cơ quan Trung ương (MOBI) 2021 “Việc công khai ngân sách nhà nước của các bộ, ngành vài năm qua chưa thực sự được cải thiện, nhất là so với việc công khai ngân sách của các địa phương, chưa thể hiện vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương dưới góc độ về minh bạch ngân sách.”

Bà Nguyễn Thu Hương nêu ý kiến “Qua 4 năm thực hiện, chỉ số MOBI giúp các cơ quan thấy được sự tiến bộ trong công khai ngân sách của cơ quan mình qua từng năm, đồng thời cho thấy được sự so sánh giữa nhiều cơ quan khác nhau của Việt Nam.”

Ông Bùi Đặng Dũng giải đáp “Chính Phủ cần thúc đẩy các Bộ, cơ quan Trung ương thực hiện công khai ngân sách theo quy định của pháp luật và ban hành chế tài xử lý các đơn vị không thực hiện công khai NSNN. Chính phủ cũng cần áp dụng các biện pháp đánh giá tình hình thi hành pháp luật về công khai ngân sách và báo cáo với Quốc hội, Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước theo quy định pháp luật.”

Nguyễn Minh Tân phát biểu trong buổi thảo luận “Phải rà soát lại các quy định pháp luật về công khai minh bạch để kiến nghị Quốc hội hoàn thiện”

Ông Ông Nguyễn Đức Thành “Kết quả MOBI 2021 đã chỉ ra, vào thời điểm khảo sát gần nhất (31/3/2022), có tới 14/44 cơ quan trung ương không công khai bất cứ một tài liệu nào theo quy định của pháp luật. Các đơn vị có công khai thì đại đa số mức độ còn sơ sài, không đầy đủ. Mức điểm trung bình của MOBI 2021 chỉ đạt 30,9 tiếp tục gây thất vọng. Thử so sánh với việc công khai ngân sách của địa phương, thì các cơ quan trung ương đã đi sau rất nhiều”

Mobi Final Formex — Bảng chỉ số công khai ngân sách Bộ, cơ quan Trung ương (MOBI) 2021.

Khảo sát MOBI được thực hiện độc lập bởi hai tổ chức thành viên của Liên minh Minh bạch ngân sách (BTAP) là Trung tâm Phát triển và Hội nhập (CDI) và Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS). MOBI 2021 đánh giá mức độ công khai ngân sách của 44 Bộ, cơ quan Trung ương, trong đó có 38 Bộ, cơ quan Trung ương là đơn vị dự toán và 6 cơ quan, tổ chức Trung ương được NSNN hỗ trợ.

CDI Vietnam.

Chia sẻ: